Thuộc địa phận huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh, đây là núi đá có hình dáng đẹp nhất, duy nhất còn nguyên vẹn trên khu vực Vịnh Cửa Lục, vùng đệm của Vịnh Hạ Long, di sản thiên nhiên thế giới. Núi Mằn và điển hình cho hệ thống núi đá vôi, cao khoảng 300m so với mực nước biển, hình dáng núi cho ta liên tưởng tới con voi đang trong thế quỳ phục, vòi chúc xuống khe Bân.
Ngoài những vách đá cheo leo, hiểm trở trên lưng chừng núi còn có những hang động với những thớ đá, nhũ đá có màu sắc rất đẹp và mịn màng, chính những vẻ đẹp thiên tạo đó núi Mằn đã được xếp vào là một trong những ngọn núi nổi tiếng của thời Đồng Khánh đáng được gọi là danh thắng cùng với núi Bài Thơ. Không chỉ vậy, núi Mằn còn chứa đựng những giá trị về lịch sử và văn hóa, những bút tích bằng chữ Hán cổ, đồ thờ tự phát hiện trong hang động tại núi Mằn và những hiện vật như vỏ sò, ngao, các loài cây sú, vẹt,.. và những hệ thực vật biển hóa thạch phát hiện trong hang động là minh chứng về nguồn gốc, sự hình thành, phát triển của di tích. Núi Mằn cũng là nơi khởi nguồn sinh ra các đền, miếu như: miếu Bạch Thạch, miếu ông Lang, miếu ông Dài, miếu ông Cộc, miếu Thánh Mẫu,...
Núi Mằn không chỉ được biết đến trong những năm gần đây, mà từ thời phong kiến. Xưa Núi Mằn thuộc xã Xích Thổ, châu Hoành Bồ, tỉnh Quảng Yên nổi tiếng được xếp vào danh lam thắng cảnh thời Đồng Khánh, được ghi chép trong Đồng Khánh Địa Dư Chí (Quốc sử quán triều Nguyễn biên soạn năm 1886-1888), trang 406 ghi rõ: "Núi Mằn thuộc xã Xích Thổ. Xung quanh toàn là núi đất, chỉ riêng núi này là núi đá lèn cao vách dựng. Phía Đông núi có Khe Bân, phía Tây có khe Đá Trắng (Bạch Thạch khe) đáng gọi là danh thắng”.
Bên cạnh những vẻ đẹp thiên tạo, núi Mằn còn có giá trị, ý nghĩa về văn hóa tâm linh. Núi Mằn gắn với truyền thuyết "Ông khổng lồ gánh đá vá trời” từ thuở loài người còn sơ khai ăn lông ở lỗ. Mỗi bước chân ông đi còn gắn với một số địa danh lưu truyền đến ngày nay như: đồi ông Khổng Lồ, vết chân ông bước qua sông Cửa Lục tạo thành những doi đất có hình bàn chân (chân ông Khổng Lồ), đặc biệt khi ông trở vai đòn gánh gãy làm đôi, một bên gánh rơi xuống khu Hòn Gai (là núi Bài Thơ), một bên rơi xuống địa phận Xích Thổ (Hoành Bồ) chính là núi Mằn ngày nay... Nhân dân trong vùng thường coi núi Bài Thơ và núi Mằn là cặp núi song sinh với nhiều truyền thuyết ly kỳ và hấp dẫn và thờ cúng vị thần này tại ngôi đền dưới chân núi (đền Bạch Thạch linh từ với bài vị Cao Sơn Thượng Đẳng thần).
Núi Mằn có liên hệ mật thiết với đền Bạch Thạch. Theo truyền thuyết trong nhân gian để lại và Thần tích thần sắc của đền Bạch Thạch thì Tín ngưỡng thờ mẫu, thờ thần núi, thần nước ở đây được thể hiện rất rõ (Thần tích này được sưu tầm, ghi lại trong nhân dân từ những năm 1938).
Năm 2009, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định phê duyệt danh mục di tích lịch sử văn hóa cho khu núi Mằn. Ngày 22/5/2012 tại huyện Hoành Bồ, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội nghị thông qua hồ sơ khoa học Quần thể di tích lịch sử - danh thắng Núi Mằn. Phát biểu tại Hội nghị, nhiều ý kiến khẳng định giá trị của các di tích, đồng ý về việc xếp hạng di tích. Đầu tháng 7/2014, Quần thể di tích lịch sử - danh thắng Núi Mằn cùng với 10 di tích lịch sử khác trên cả nước đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và du lịch xếp hạng di tích, danh thắng quốc gia theo quyết định số 2101/QĐ-BVHTTDL.
Có thể khẳng định việc ban hành các văn bản đúng lúc kịp thời nhằm định hướng hiệu quả cho các hoạt động trong lĩnh vực di sản cũng như bảo vệ và sử dụng có hiệu quả di tích lịch sử, văn hoá và danh lam, thắng cảnh trong việc phát triển tiềm năng du lịch. Núi Mằn cùng với hệ thống đền, miếu trở thành một quần thể di tích mang giá trị danh thắng, lịch sử, văn hóa to lớn, là mặt tinh thần không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt của người dân địa phương. Hơn thế nữa, vẻ đẹp thiên tạo của hang động, hệ thực vật và một số loài thú quý đưa nơi đây thành một địa chỉ du lịch hấp dẫn.
